Belgische regelgeving brandpreventie

In België zijn de bevoegdheden betreffende brandveiligheid verdeeld tussen de federale overheid, de gewesten (Vlaanderen, Wallonië, Brussel), de gemeenschappen (Nederlands-, Frans- en Duitstalige), de provincies en het lokale niveau.

Het eerste niveau omvat de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten:

De Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken (FOD IBZ) is bevoegd om Basisnormen op te stellen.
Deze normen gelden voor een categorie van constructies ongeacht hun bestemming. De basisnormen leggen de minimale voorwaarden op voor het ontwerp, de bouw en de inrichting van nieuwe gebouwen om het ontstaan van brand te voorkomen, de veiligheid van de aanwezigen te waarborgen en de tussenkomst van de brandweer te vergemakkelijken. Het veiligheidsniveau varieert voornamelijk in functie van de hoogte van het gebouw. Ze zijn van toepassing op alle nieuwe gebouwen, behalve eengezinswoningen en lage gebouwen met een oppervlakte kleiner dan 100 m² en met maximaal twee verdiepingen. 
Download het "handboek basisnormen", een praktische publicatie van Rf-Technologies
 

De gemeenschappen en gewesten zijn respectievelijk bevoegd voor aangelegenheden die 

  • persoonsgebonden zijn (zoals cultuur, onderwijs, welzijn,..) en 
  • plaatsgebonden zijn (zoals milieu, ruimtelijke ordening, …)

Dientengevolge zijn zij dan ook ‘bevoegd tot het regelen van de specifieke veiligheidsaspecten’, door het toepassen, aanvullen en aanpassen van de nationale basisnormen, zonder deze fundamenteel te wijzigen.

Het tweede niveau omvat de provincies

De Bestendige Deputatie heeft, in het kader van bouw- en milieuvergunningen, de mogelijkheid om voorwaarden te verbinden aan de vergunningen die gericht zijn tot het verbeteren van de brandveiligheid. De Provincieraad kan bovendien politie- en bouwverordeningen uitvaardigen.

Het derde niveau omvat de Burgemeester, College van Burgemeester en Schepenen, Gemeenteraad.

De gemeentelijke autonomie is één van de hoekstenen van de brandvoorkoming. Zo kan de gemeenteraad politie- en bouwverordeningen uitvaardigen. De meerderheid van de Vlaamse gemeenten heeft politieverordeningen inzake brandveiligheid (bijv. voor lokalen met dansgelegenheid, studentenkamers, publieke toegankelijke inrichtingen, cafés,..).
Daarnaast kan het College van Burgemeester en Schepenen aan het verlenen van een bouw- of milieuvergunning voorwaarden verbinden die gericht zijn op het verbeteren van de brandveiligheid. Deze kunnen verder gaan dan wat in de basisnormen is opgenomen.